De focus op de complementaire eigenschappen van menselijke en artificiële intelligentie, oftewel Hybrid Intelligence, zorgde er in het scenario van ‘Robot Rights’ voor dat mens en machine op een gelijkwaardige manier samenwerken en leven. Om gelijkwaardigheid te kunnen realiseren worden machines aansprakelijk gesteld voor hun gedrag. Hiervoor wordt AI als rechtspersoon erkend en verkrijgt het rechten en verantwoordelijkheden.
Gezondheid & Zorg
De samenwerking tussen mens en technologie wordt steeds intiemer, waardoor AI ook steeds meer geïntegreerd wordt in het menselijk lichaam. Zo kunnen intelligente chips alle processen in het lichaam monitoren. De focus in de gezondheidszorg verschuift hierdoor naar preventie. Nog voordat mensen ziek worden, zorgen intelligente oplossingen in het lichaam voor een herstel van de balans. Doktoren worden hierdoor steeds vaker overbodig. Ontwikkelingen gaan daarbij steeds meer richting onbewuste cognitieve beïnvloeding: wanneer er een tekort is aan bepaalde voedingsstoffen in het lichaam, krijg je bijvoorbeeld automatisch meer trek in gezonde voeding. Ook de drang om te gaan bewegen en voldoende slaap te nemen wordt hierdoor onbewust gestimuleerd, waardoor steeds meer mensen een gezonde levensstijl krijgen. Door de inzet van zorgrobots kunnen mensen langer thuis blijven wonen en wordt eenzaamheid bestreden. Dit maakt onze relatie met technologie echter steeds complexer. Wanneer de technologieën een verkeerde ingreep doen, kunnen we deze weliswaar verantwoordelijk stellen, maar hoe straf je een chip? Om de samenwerking tussen mens en machine te bevorderen, krijgen intelligente machines ook zelf steeds meer emoties. Dit betekent dat AI zelf ook mentaal ziek kan worden en motivatieproblemen kan krijgen.
Politiek & Bestuur
Verbanden tussen economische, sociale en culturele aspecten die voor een mens onzichtbaar zijn, worden nu in overweging genomen. Hierdoor wordt ongelijkwaardigheid steeds meer bestreden. Doordat AI als op zichzelf staande vorm van intelligentie wordt gezien, is er veel vertrouwen in de capaciteiten van intelligente systemen. Het systeem wordt vertrouwd zonder dat de uitkomst in twijfel wordt getrokken. ‘Het systeem zegt het, dus het zal wel waar zijn.’ Politici die besluiten nemen die afwijken van het systeembesluit worden extra hard aangepakt. Tegelijkertijd zorgt dit voor steeds meer conflicterende inzichten. Intelligente systemen kunnen voorstellen doen die tegen de menselijke intuïtie ingaan. De besluiten van AI kunnen op de lange termijn weliswaar meer rendement opleveren, maar dat is emotioneel niet altijd dragelijk. Er zal een conflict ontstaan tussen ratio en intuïtie. Wie heeft er uiteindelijk het veto? Door de steeds intiemere samenwerking van mens en machine is het onderscheid tussen een menselijk of machinaal besluit moeilijk te onderscheiden. Hierdoor kan het gebeuren dat het de machine is die de fout begaat, maar dat de mens de schuld krijgt. En vice versa.
Veiligheid & Beveiliging
Doordat intelligente systemen aansprakelijk zijn kunnen we omdenken in verantwoordelijkheden. De mens is niet langer volledig eindverantwoordelijk en kan bepaalde verantwoordelijkheden overdragen aan machines. Wanneer een autonoom voertuig schade maakt, hoeven we daar niet langer zelf voor op te draaien. Wanneer er wordt ingebroken, kunnen we de schuldvraag verleggen naar het systeem, etc. Dat zorgt voor een minder stressvolle samenleving. Tegelijkertijd moeten we ook veel vertrouwen en controle uit handen geven. Als er een overstroming plaatsvindt door een fout van een systeem, kunnen we weliswaar de aansprakelijkheid verleggen naar de technologie, maar dat zorgt niet voor minder natte voeten. De gedeelde verantwoordelijkheid van mens en machine zorgt ervoor dat ook machines vanuit hun eigen belangen gaan handelen. De angst dat machines toch de controle overnemen is daarom groot. Wetgeving wordt hierdoor enorm complex, aangezien het moeilijk is om gelijkwaardigheid daadwerkelijk te kunnen waarborgen.
Werk & Inkomen
Bij de impact van technologie op de arbeidsmarkt werd vaak geredeneerd vanuit een ‘wedstrijd’: Wie kan het beter? Door de samenwerking met AI wordt meer gekeken naar de mogelijkheden om mens en technologie als team te laten functioneren. Hierdoor wordt de menselijke toegevoegde waarde beter ingezet. Er ontstaan daarbij verschillende nieuwe beroepen. Denk bijvoorbeeld aan een ‘psychiater’ voor AI-systemen. Die zal soms nodig zijn om de systemen te ‘ontleren’ en ‘afwijkende’ opvattingen van het systeem te corrigeren. Nu intelligente machines aansprakelijk zijn, moeten ze zich ook kunnen verdedigen. Hiervoor zijn gespecialiseerde advocaten nodig. Toch is de samenwerking niet voor iedereen een feest. Voor veel mensen is het lastig om de ‘taal’ van machines te spreken en het gedrag te volgen. Dit zorgt voor een nieuwe vorm van digitale ongeletterdheid. Het gaat niet alleen meer om het kunnen werken met systemen, maar ook om met ze te kunnen samenwerken als gelijkwaardige partner. Hiervoor moet je kunnen anticiperen op het gedrag van systemen.
